26 september 1986: Enorme opkomst afsluitende demonstratie actieweek
|
Zoeken: Radioactief afval
Uitkomsten
Zes dagen lopen tegen kernafval
Demonstranten houden een zes dagen durende protesttocht van Groningen naar Den Haag, uit protest tegen de plannen tot proefboringen voor de mogelijke opslag van radioactief afval in Noord-Nederland. De 12de komen ze aan in Den Haag en bieden PvdA-kamerlid Meijer hun schoenen, een miniboortoren en een vat 'radioactief afval' aan. De standpunten van politieke partijen in Den Haag wijken af van die in de Noordelijke provincies waar alle partijen unaniem tegen proefboringen zijn.
Werknemers weigeren overslag radioactief afval
Al 11 jaar lang komt er elk jaar een trein met radioactief afval uit Zwitserland aan bij de Hoogovens in IJmuiden. Dit (laag- en middel actief) afval wordt samen met net Nederlandse en Belgische kernafval in de oceaan gedumpt. Veertig werknemers van de Hoogovens laten dit jaar weten dat ze niet betrokken willen worden bij het lossen van deze trein. De vakbonden nemen deze eis over en de 40 worden inderdaad niet ingezet bij het lossen van de trein en laden van het dumpingsschip. "Te riskant" zeggen ze, en bovendien vinden ze het “uit milieu-oogpunt een slechte zaak dat het afval vervolgens in de Atlantische Oceaan wordt gedumpt”. De vakbonden nemen deze eis over, dreigen met acties als de Hoogovens ‘het hard gaan spelen’ en de 40 worden inderdaad niet ingezet bij de werkzaamheden.
Enorme opkomst demonstratie Gasselte
Op een internationale bijeenkomst eind 1978 in Basel (Zwit.) is besloten tot internationale actiedagen tegen kernenergie tijdens het Pinksterweekend van 1979. Op een vijftiental plaatsen in Europa wordt dan gedemonstreerd voor het opschorten van alle atoomenergieprojecten en een stop voor de export van kerncentrales en radioactief afval. Voor Nederland is besloten te demonstreren op 2 juni in Gasselte en Doel (België) en op 3 juni in Kalkar.
De demonstratie in Gasselte is vooral gericht tegen de mogelijke opslag van radioactief afval in zoutkoepels.
De opkomst is overweldigend: ruim 25.000 mensen! Vooral de lokale bevolking in Noord-Nederland waar de voor de opslag aangewezen zoutkoepels liggen, is fel tegen de opslag. Speciaal de aangekondigde proefboringen die de zoutkoepels op hun 'geschiktheid' moeten testen, worden fel bekritiseerd. Er worden dan ook harde acties aangekondigd als die proefboringen beginnen.
Bijzonder is ook dat op deze demonstratie voor het eerst de Nederlandse editie van de (semi-illegale) strip Asterix en de kerncentrales verkocht wordt. Deze zal de komende jaren zeer populair worden.
Demonstratie tegen dumpingen
Een demonstratie in IJmuiden tegen het dumpen van radioactief afval in zee, dat enkele dagen later verwacht wordt. Ongeveer 1500 mensen lopen op deze zondag mee. Jan Ruyter (pastor Kritische Gemeente IJmond): "Terwijl één van de voorwaarden voor de dumping in Europees verband is, dat de precieze gegevens van wat er gedumpt wordt, enige maanden van te voren bekend moeten zijn, komt minister Ginjaar alleen met de onnozele mededeling, dat het eigenlijk alleen maar om wat watjes en injektienaalden uit ziekenhuizen gaat".
Blokkades tegen dumpingstransporten
Meteen op de avond van de demonstratie ketenen zich mensen van BAN en de stroomgroep Haarlem/IJmond vast aan de poorten van de ECN in Petten, waar vanuit het (Nederlandse) radioactief afval vervoerd moet worden voor de dumping. De kettingen worden echter snel door de politie doorgeknipt.
Maandag 's morgens om 4 uur worden opnieuw, nu door 80 mensen, de poorten van de ECN geblokkeerd. Om 10 uur wordt er door de ruimschoots aanwezige politie hard ontruimd: mensen worden aan hun haren weggesleept. Als de demonstranten/es opnieuw een blokkade groeperen, worden ze direct weer ontruimd. Toch loopt het transport zo'n zes uur vertraging op. Het dumpschip, de 'Marijke Smits', kan vertrekken, al wordt het wat gehinderd door een aantal rubberbootjes van Greenpeace.
Niet iedereen is even enthousiast over de actievorm, vooral de uiterst principiële keuze van BAN voor geweldloosheid levert enige wrijving op. Een ontwikkeling die zich de volgende jaren voort zal zetten.
Afvalvaten in de Hofvijver
Zes activisten worden gearresteerd als de Haagse politie ingrijpt nadat er ‘radioactief afval’ in de Hofvijver is gegooid. In totaal 10 vaten worden door de ruim 40 mensen van het Energie Komitee Zeeland en het Samenwerkingsverband Stop Kernenergie in de vijver gedumpt, als protest tegen het afval beleid van de regering: “dit is even onveilig als opslaan in geologische formaties, in Borssele of dumpen in zee”, stellen ze.
Huisvuil voor ministerie
Het ministerie van Economische Zaken in Den Haag wordt beschilderd met leuzen als: 'Geen vergunning voor Borssele' en 'Kernenerge Bah'. De ingang van het gebouw wordt met een enorme 'barricade' van vuilniszakken afgesloten. In tegenstelling tot de dag ervoor worden er nu geen arrestaties verricht onder de ongeveer 40 activisten. De groep hekelt de opslag van radioactief afval als een voldongen feit op een moment dat de brede maatschappelijke discussie nog niet eens begonnen is.
Jaarlijkse demonstratie tegen dumpingen
De jaarlijkse demonstratie tegen het dumpen van radioactief afval in zee in IJmuiden, trekt deze keer 5000 mensen (in '78: 300 en '79: 1500). Voor de demonstratie is er vanaf 11 uur een manifestatie in het stadion van voetbalclub Telstar met o.a. een programma over kernenergie van Proloog. In allerlei toespraken worden acties aangekondigd tegen het transport van het afval van Petten, waar het verzameld en in afwachting van dumping opgeslagen wordt, naar de haven van IJmuiden. Die transporten worden in juni verwacht.
Blokkades dumpingstransporten
Op de morgen van de 9de ketenen zich ongeveer 100 mensen van BAN vast aan de hekken van de ECN in Petten om het transport van radioactief afval naar IJmuiden te voorkomen/vertragen. Van daaruit wordt het afval in zee gedumpt door de Andrea Smits. De blokkade wordt snel ontruimd. Enkele honderden mensen zijn die maandag en dinsdag tussen Petten en IJmuiden bezig om de transporten te hinderen. Meerdere malen zijn er blokkades die snel weer ontruimd worden. In Velsen komt het tot een vechtpartij als een ruit van een vrachtwagen wordt ingeslagen. Onkruit heeft een materiaalblokkade voorbereid, maar omdat de portofoons het niet doen, zien ze het transport plots voorbij rijden. Een vrouw raakt gewond, als ze door een uitstekend voorwerp van één van de vrachtwagens geraakt wordt. Greenpeace en een aantal binnenschippers blokkeren de Andrea Smits, maar na een gesprek met de ECN en onder dreiging van een kort geding heffen ze de blokkade op.
Terwijl de belangstelling voor de dumpingacties elk jaar groeit, groeit ook de tegenstelling tussen de principieel geweldlozen en groepen die niet onder alle omstandigheden geweldloos (willen) blijven en die ook gebruik willen maken van materiaal bij de blokkades. In Brugge (België) waar de Andrea Smits naar toe vertrekt zijn ook veel acties.
Betonvaten tegen dumpingen
Anti-kernenergie activisten uit Wageningen en omgeving zetten een oliedrum gevuld met beton op de weg voor de huisdeur van Dodewaard-directeur Woldring. Hiermee protesteren ze tegen het dumpen van radioactief afval (ook uit de kerncentrale Dodewaard) in de oceaan. Omdat het vat lekt vloeit beton op straat; daardoor wordt het opruimen ernstig bemoeilijkt.
Meer vaten voor andere verantwoordelijken voor de dumpingen worden aangekondigd.