19 mei 1986: Symbolische afsluiting Dodewaard
|
1981
Busbedrijf doelwit activisten
Onderdeel van de tweede grote 'Dodewaard-gaat-dicht'-blokkade waren lokale acties die elke dag een ander thema hadden.
In de nacht van dinsdag op woensdag wordt er een prikactie gedaan bij busbedrijf Merkus omdat het bedrijf de werknemers van de kerncentrale vervoert. Op het gebouw worden leuzen gekalkt en affiches geplakt.
Kortsluiting in kantoor elektriciteitsbedrijf
Onderdeel van de tweede grote 'Dodewaard-gaat-dicht'-blokkade waren lokale acties die elke dag een ander thema hadden.
In Amsterdam wordt de voorlichtingswinkel ('propagandawinkel' volgens de demonstranten) van het Gemeentelijk Energie Bedrijf (GEB) aan de Overtoom 'ontruit' . In het GEB hoofdkantoor wordt op hetzelfde moment door middel van stekkers met doorverbonden polen in stopkontakten steken kortsluiting gemaakt. De actie ondersteunt de campagne 'Geen Atoomstroom voor Amsterdam'.
Gal spuwen tegen elektriciteitsbedrijf
Onderdeel van de tweede grote 'Dodewaard-gaat-dicht'-blokkade waren lokale acties die elke dag een ander thema hadden.
Groningen: demonstratie naar de EGD (Energiebedrijf Groningen en Drente, aandeelhouder van GKN) waar iedereen zijn of haar gal mag spuwen. Vervolgens wordt een ton met spuug feestelijk aan de EGD overhandigd. 's Avonds is er een prikactie tijdens een vergadering van het Gronings partijbestuur van de Pvda.
Dodewaard-arrestanten onmiddellijk vrij!
Onderdeel van de tweede grote 'Dodewaard-gaat-dicht'-blokkade waren lokale acties die elke dag een ander thema hadden.
In Nijmegen is er bij het politiebureau een demonstratie die de vrijlating van de Dodewaard-arrestanten eist. Op het Keizer Karelplein worden door een vrouwengroep spandoeken opgehangen, onder andere met de leuzen: 'Kernenergie is mannelijk geweld' en 'Dodewaard moet potdicht'
Leuzen op PvdA-kantoor
Onderdeel van de tweede grote 'Dodewaard-gaat-dicht'-blokkade waren lokale acties die elke dag een ander thema hadden.
In Amsterdam wordt het kantoor van de PvdA aan de Nicolaas Witsenkade met leuzen verfraaid. PvdA zit in het kabinet en Van Thijn is minister van Binnenlandse Zaken en (dus) verantwoordelijk voor het politieoptreden in Dodewaard.
Demonstratie tegen politiegeweld
Onderdeel van de tweede grote 'Dodewaard-gaat-dicht'-blokkade waren lokale acties die elke dag een ander thema hadden.
In Groningen demonstreren ongeveer 650 mensen tegen het politiegeweld in Dodewaard. Centrale eis is: terugtrekking van de Groningse pelotons ME! De opkomst is enorm omdat er ook al enkele honderden mensen uit Groningen in Dodewaard zijn.
Tweede Dodewaard-gaat-dicht! blokkade
Dodewaard-2. De tweede massale blokkadeactie bij de kerncentrale in Dodewaard. Oktober '80 was Dodewaard-1. De actie is op een aantal onderdelen aangepast. Omdat het jaar daarvoor de afstand tussen tentenkamp en centrale veel te groot was, wordt er vrijdag al een terrein gekraakt op anderhalve kilometer afstand. Het is de bedoeling om op de toegangswegen onderkomens te bouwen, als beschutting tegen het weer en als versterking van de blokkades. De nieuwe waarnemend burgemeester Goldberg (3 burgemeesters in 1,5 jaar!), verklaard het gebied rond de kerncentrale als 'spergebiet': niemand mag zich daar bevinden. Het effectief blokkeren, zal onder geen enkele voorwaarde toegestaan worden.
Als zaterdagsmiddags massaal naar de centrale opgetrokken wordt, zijn er ongeveer 15.000 mensen. Het materiaal voor het bouwen van het huttendorp kan probleemloos meegenomen worden. Het wordt echter voornamelijk gebruikt om barricades te bouwen op de brug, vlak voor de ME'ers die daar opgesteld staan. De sfeer is goed als er, zonder zichtbare aanleiding, een gigantische hoeveelheid traangas in de mensenmassa geschoten wordt. Blinde paniek is het gevolg: mensen rennen over elkaar heen, worden in de prikkeldraad versperringen geduwd en zoeken kotsend een veilig heenkomen. "De pleuris breekt los. Je zag niets meer, je hoorde alleen maar overal om je heen geschreeuw en gekerm: 'Ik ga dood, ik ga dood', iedereen struikelde en drong, je kon geen kant op behalve van de dijk af, het prikkeldraad in. Maar als je in zo'n rol vast bleef zitten en de ME kreeg je te pakken was je ook niet jarig, dan bleven ze keihard doormeppen, in het prikkeldraad". Hierbij vallen de meeste gewonden: ruim 130, waarvan er 15 in het ziekenhuis behandeld moeten worden. De rest van de zaterdag en vooral de nacht van zaterdag op zondag wordt er fel gevochten.
Het geweld waarmee de demonstranten/es geconfronteerd worden is enorm: felle charges, veel gas, ook verspreid via spuitbusjes en een soort brandblusapparaten, arrestatieteams die niets en niemand ontziend om zich heen slaan, etc. Zodra er nieuwe barricades gebouwd zijn, komt de ME, met behulp van zwaar materieel, om ze te veroveren. Vluchten kan alleen maar door de akkers, weilanden en (soms) tuinen.
Zondag komen er 500 50-plussers naar de centrale om blijk te geven van hun solidariteit. Voor die gelegenheid gaat bij de ME het gevechtstenue uit en het 'vredestenue' aan.
Zondagavond is er een zwaaiactie bij het politiebureau in Zetten waar een deel van de arrestanten zit. Hierbij gaan enkele ruiten aan diggelen. In de nacht van zondag op maandag trekt de ME zich op eens terug tot op het kerncentraleterrein. Als er daarop een menselijke blokkade op de brug wordt gevormd, de pers weg is en er steeds meer actievoerders/sters bij komen, wordt er opeens genadeloos op de zittenden ingeslagen.
Maandagmorgen komen de eerste berichten over 'boze buurtbewoners' die het tentenkamp willen gaan ontruimen. Verhalen over knokploegen die demonstranten/es aanvallen doen de ronde. Besloten wordt om onder deze dreiging de blokkades tijdelijk op te heffen. Door een illegale zender, die zich 'De Stem van de Volksunie' (de Volksunie was een extreem-rechtsepartij) noemt, wordt opgeroepen tot het 'verjagen' van de actievoerders/sters. Maandagavond om een uur of negen (Ad Appel in dagblad De Waarheid): "Terwijl de landelijke vergadering besprak hoe de schade aan de boeren vergoed zou worden, had er op het dorpsplein van het buurtschap Wely een samenscholing van zo'n 300 opgehitste plattelanders plaats. Ze waren door het dolle heen en wilden het liefst meteen het kamp platbranden, volspuiten met gif en hun geweren halen. De meeste aanwezigen waren met auto's gekomen. Ze kwamen van ver buiten Dodewaard." De groep heeft duidelijk de instemming van en wordt opgehitst door waarnemend burgemeester Goldberg. Ze mogen de geluidsinstallatie van de politie gebruiken. Goldberg laat weten dat de grens van de openbare orde ruimschoots overschreden is door de actievoerders/sters en overhandigt persoonlijk een 'ultimatum' van de 'bewoners' aan het tentenkamp. In dat ultimatum staat dat het kamp dinsdagmiddag om 12 uur ontruimd moet zijn en dat Dodewaard in het vervolg verboden gebied is voor demonstranten/es. Onder druk van deze ontwikkelingen wordt besloten de actie te beëindigen.
De laatste groep die dinsdagsmiddags het kamp verlaat, wordt onder toezicht van de politie aangevallen door rechtse knokkers: 3 auto's worden vernield en een aantal mensen wordt in elkaar geslagen. Goldberg bedankt de groep 's avonds voor hun "beheerste en correcte optreden".
Hongerstaking tegen afval in zee
Enkele dagen na de ontruiming van de blokkades en het vertrek van het dumpingschip Andrea Smits naar de Atlantische Oceaan, beginnen twee mensen uit Beverwijk op de sluis in IJmuiden met een hongerstaking. Ze solidariseren zich met het schip van Greenpeace dat pogingen doet de dumping van radioactief materiaal in de Atlantische Oceaan te voorkomen. Met steun van mede-activisten houden ze het enkele dagen vol, maar de gevraagde toezegging van de minister dat er niet gedumpt wordt komt niet. Als het storten van het afval in zee heeft plaatsgevonden wordt de hongerstaking opgeheven.
Acties tegen dumpingstransporten
In de voorbereiding voor de acties tegen de dumpingstransporten, is duidelijk rekening gehouden met de verschillen tussen de deelnemende groepen. Van te voren wordt de route tussen Petten (het ECN) en de haven in IJmuiden verdeeld, zodat er geen verschillende actievormen door elkaar zullen lopen, wat alleen maar tot verwarring en frustraties zou leiden.
De transporten, 12 keer 6 vrachtwagens, worden begeleid door in totaal 1400 (!) ME-ers. Enkele honderden mensen blokkeren de auto's vlak buiten het terrein van het ECN en in de buurt van Alkmaar keer op keer. De ME treedt hardhandig op; er is een zichtbare verharding van politieoptreden in vergelijking tot de voorgaande jaren. In Velsen-Noord komt het tot felle schermutselingen: na een zeer gewelddadige ontruiming van een geweldloze zitblokkade, antwoorden de demonstranten/es met stenen. Een molotov-cocktail veroorzaakt brand aan een ME-bus. Hierna wordt de toegangsweg naar de haven opgebroken en een barricade opgeworpen. Bij een aantal vrachtwagens wordt suiker in de tank gedaan, dit leidt ook weer tot vertraging, omdat alle benzinedoppen met staaldraad moeten worden vastgezet. Er vallen een aantal gewonden die in het ziekenhuis behandeld moeten worden en er worden mensen gearresteerd die de volgende dag, op één na die drie dagen vast blijft zitten, al weer vrij komen.
Advies werknemers Dodewaard: zoek andere baan
Alle 140 werknemers van de kerncentrale in Dodewaard ontvangen op hun huisadres een brief waarin ze gevraagd wordt uit te zien naar ander werk. Volgens de woordvoerder van de kerncentrale moet de brief wel afkomstig zijn van 'de anti-Dodewaard activisten'. Hoe die aan alle privé-adressen zouden zijn gekomen is onduidelijk. De woordvoerder noemt het een 'griezelig verschijnsel' en spreekt zelfs van 'terreur en intimidatie'.