16 oktober 2006: ABN AMRO: "Make markets work for nuclear?"
|
Zoeken: manifestatie, 1980-1989
Uitkomsten
- manifestatie:
- Een (inhoudelijk/cultureel) programma op een vaste lokatie
- 1980-1989:
- de jaren in dit decennium
Kamperen over voorstel bezetting Dodewaard-terrein
Hoewel hier niet echt van een actie gesproken kan worden, maar eerder van een massaal discussie-weekend, is deze bijeenkomst zo belangrijk voor de antikernenergie beweging, dat ze zeker niet in dit overzicht mag ontbreken.
Het 'Pinksterkamp bij het gat van Hagen" (een recreatieplas op ongeveer 7 km van de kerncentrale in Dodewaard) is een initiatief van de Gelderse Stroomgroepen. De bedoeling is een tweedaagse vergadering over het voeren van verdergaande, directe acties tegen kernenergie. Het voorstel is om in oktober over te gaan tot een terreinbezetting van de kerncentrale. Eén van de voorwaarden voor de actie is, dat die openbaar aangekondigd moet worden.
Aanleiding om te gaan praten over hardere acties, is de kater na de grote anti-UCN-actie en het daarop volgende besluit van het kabinet om de uitbreiding toch door te laten gaan. Ook is in de voorgaande maanden duidelijk geworden dat de centrale in Dodewaard illegaal draait. Volgens de vergunning moet er in het opslagbassin, waar de splijtstofstaven ter afkoeling in opgeslagen worden, genoeg ruimte aanwezig zijn om alle, op dat moment in gebruik zijnde kernstaven, op te slaan. Dit is echter niet het geval. Als dit bekend wordt gemaakt, wordt de vergunning door minister van Economische Zaken Van Aardenne met terugwerkende kracht (!) veranderd. Algemeen wordt ingezien, dat met alleen praten en demonstreren Dodewaard en Borssele niet dicht gaan.
Op het discussiekamp, waar zaterdags 2000 en zondags zelfs 5000 mensen zijn, wordt in kleine groepjes gediscussieerd over het voorstel tot een terreinbezetting. Hoewel de motieven achter het actievoorstel algemene instemming vinden, wordt toch besloten om te gaan blokkeren in plaats van te bezetten, omdat het overgrote deel van de aanwezigen een poging tot terreinbezetting uit ziet lopen op een grote veldslag.
In het actieplan zit nog een ander belangrijk element: basisdemocratie. Om zoveel mogelijk mensen bij de actie te betrekken en er vanuit gegaan wordt dat iedereen mee moet kunnen praten, wordt er een voorstel gedaan om basisgroepen te vormen: kleine groepjes mensen die elkaar goed kennen. Er moet een Landelijk Overleg komen van vertegenwoordigers/sters uit die basisgroepen. Dit L.O. mag echter geen initiërende, beslissende functie krijgen en mag geen instituut worden: de basis(-groepen) beslist. Dit is nodig om de basisdemocratische uitgangspunten zo goed mogelijk te waarborgen.
Basisgroepen zijn een oude organisatievorm uit de Spaanse burgeroorlog en in ere hersteld door Amerikaanse actiegroepen bij een terreinbezetting van een kerncentrale in Seabrook. Naast de actievorm (massale, openbaar aangekondigde, directe actie) is ook het vormen van basisgroepen een belangrijke gebeurtenis. Nog steeds is deze organisatievorm in (het radicale deel van) de AKB gemeengoed. De beweging die dat weekend ontstaat, en die zich Dodewaard Gaat Dicht! noemt, wordt zeer bepalend voor de antikernenergie strijd in de begin van de jaren tachtig.
Men besluit om van 18 tot 25 oktober de kerncentrale in Dodewaard te blokkeren, als deze niet vóór eind september gesloten is.
Dodewaard Anders
Van 10-20 oktober staat Vereniging Milieudefensie met een groet tent en een windmolen op het dorpsplein in Dodewaard, om te laten zien ‘hoe het wel moet’. In de tent tentoonstellingen, video’s, informatiemateriaal over muurisolatie tot zonnecollectoren en veel deskundigen over alles wat met energie te maken heeft. De actie heet Dodewaard Anders en is een poging de negatieve publiciteit over Dodewaard te doorbreken: “het wordt tijd voor positieve actie”. Milieudefensie hoopt er aan mee te kunnen werken “dat Dodewaard van een vestigingsplaats voor een kerncentrale te maken tot een centrum van energiebesparing en milieuvriendelijke energiebronnen.”
De uitnodiging voor Dodewaard Anders die bij iedere inwoner in de brievenbus valt eindigt aldus: “Waarschijnlijk wilt U weten hoe wij nu tegenover de blokkade van het weekend staan? Wel, wij vinden ook dat de kerncentrale dicht moet, maar wij vinden ook dat we moeten laten zien hoe het wel kan. Dat willen we met "Dodewaard Anders" laten zien. Daarom blijven we in het weekend gewoon doorgaan met voorlichting geven over energiebesparing.”
Brede maatschappelijke straat-discussie
Als tegenhanger van de Brede Maatschappelijke Discussie, wordt in Amsterdam een Brede Straat Discussie gehouden. Deze vindt plaats vóór het huis van prof. Kistemaker. Kistemaker is de belangrijkste man achter het ultracentrifuge-procédé (een manier om uranium te verrijken in snel draaiende trommels) en geeft telkens opnieuw blijk van ongenuanceerde-pro-kernenergie-kretologie ("Kiezen tussen kernenergie of oorlog" -met het Midden Oosten om olie).
Hoewel de Brede Straat Discussie geen toestemming krijgt van de gemeente en er, vooral in de Telegraaf/Nieuws van de Dag, een relstemming wordt gekweekt (foto's van het plaatsen van 2 meter hoge hekken rond de woning, Kistemaker die z'n ramen beplakt met breed plakband, zodat glasscherven niet zo ver de kamer invliegen als de ruiten ingegooid worden, etc.), verloopt alles heel rustig.
Rechtszaak Dodewaard; overheidsoptreden ter discussie
Ruim 1000 mensen demonstreren in Arnhem tegen het proces dat wordt gehouden tegen 14 mensen, die in september in Dodewaard zijn gearresteerd. In de Stokvishal is die dag een 'schaduwproces' tegen het overheidsgeweld en de daarvoor verantwoordelijke autoriteiten.
Twee van de 14 arrestanten worden vrijgesproken, 9 worden veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf (variërend van 4-6 weken) en geldboetes van f 500,- tot f 1000,- en één arrestant wordt veroordeeld tot drie maanden cel, waarvan één voorwaardelijk (hij had al twee maanden in voorarrest gezeten). Tien arrestanten gaan tegen dit vonnis in hoger beroep.
Ondertussen is er veel geanalyseerd en geschreven over wat in brede kringen gezien wordt als een bewuste strategie van de overheid om de Dodewaard-actie in september in een veldslag te laten eindigen: de zogeheten isoleren en marginaliseren strategie.
Solidariteit met "plakkers'
‘Stop Borssele’ organiseert op de Lange Delft in Middelburg een manifestatieve actie uit solidariteit met een rechtszaak die drie van haar ‘leden’ de week erna hebben. Die staan namelijk terecht voor ‘poging tot plakken’. Tijdens de Dodewaard-gaat-dicht acties in september 1981 wilde men middels affiches de aandacht vestigen op het weigeren van atoomstroom. Maar voor de plakkers ook maar hadden kunnen beginnen, werden ze al opgepakt. Voor ‘Stop Borssele’ het bewijs “dat de ‘gezagsbewaarders’ deze groep en haar activiteiten nauwlettend volgde”.
Geen KEMA-afval in zee!
In Arnhem wordt een manifestatie gehouden rond het KEMA-afval probleem. De maandag erna moet begonnen worden met het afgraven van het radioactief afval, in de tientallen jaren daarvoor begraven op het KEMA-terrein. Enkele honderden mensen luisteren naar speeches en muziek in Musis Sacrum. De groepen vinden weliswaar dat het afval van het KEMA terrein weg moet, maar vinden de plannen om het afval in zee te dumpen belachelijk en kondigen nu al acties aan tegen de transporten eerst naar het ECN-terrein en later voor de dumpingen.
Manifestatie geen atoomafval in zee
Bij het Energie Centrum Nederland in Petten wordt een manifestatie gehouden tegen de voorgenomen dumping van radioactief afval in zee. 500 mensen zijn aanwezig. Omdat er nog juridische procedures lopen tegen de dumpingen, beslist de Raad van State dat die uitgesteld moeten woorden tot procedures afgelopen zijn. Daardoor zullen de transporten pas later dat jaar plaatsvinden.
De lijn van de voorgaande jaren zet zich door: minder mensen op de demonstraties en manifestaties vooraf, maar meer mensen die zich bezig houden met directe acties tijdens de transporten naar de haven. De mobilisatie voor acties zijn in volle gang.
'Karavaan tegen kernenergie' bezoekt toeristen
De Karavaan tegen Kernenergie trekt door het land. In een grote circustent doet een groep van ongeveer 100 vaste medewerkers tijdens de bouwvak een aantal belangrijke vakantieplaatsen aan: Kaatsheuvel, Cadzand-bad, Biddinghuizen, Gasselte en Eibergen. Een cultureel kinderprogramma doet enkele duizenden kinderen en ouders naar de grote tenten op het festival-terrein komen. Er zijn tentoonstellingen en optreden van muziek- en theatergroepen. Op deze manier wordt er inhoudelijke informatie over kernenergie en alternatieven verspreidt en wordt er gediscussieerd. Het eerste voorstel 'Rijk naar de sterren, zodat je je koestert in de zon' voor een Karavaan tegen Kernenergie was al in december 1981 gelanceerd. Na de veldslag in september in Dodewaard is er in Nijmeegse groepen gediscussieerd over actievormen, pogingen uit het isolement te breken en nieuwe groepen mensen te bereiken met inhoudelijke informatie. "Hoe ook de diskussie over kernenergie en alles wat daarmee samenhangt - en dus ook 'die andere maatschappij' te stimuleren, zonder mogelijkheid gekriminaliseerd te worden; zonder dat de verslaggever alleen maar geïnteresseerd is in het antwoord op de vraag of er geweld gebruikt gaat worden." Maar natuurlijk moet het voorstel niet gezien worden als breken met 'ons verleden': "De karavaan moet echter geen ontkenning vormen van de grote strijdbaarheid, geen distantiëring van direkte aktie.". Hoewel er van te voren sceptische geluiden vanuit delen van de antikernenergie-beweging komen, is de algemene indruk is dat de Karavaan veel minder vrijblijvend en meer politiek is als gedacht en verwacht werd. Omdat een aanvraag voor subsidie bij de Stuurgroep van de Brede Maatschappelijke Discussie niet wordt gehonoreerd, ontstaat er een financieel tekort. Hierdoor moeten er in het najaar allerlei benefietfeesten georganiseerd worden om de tekorten aan te zuiveren.
Energiekaravaan trekt langs de kust
Net als de twee jaar ervoor trekt er in de bouwvakvakantie een karavaan langs toeristische trekpleisters: dit jaar langs de kust: Nieuwvliet, Vlissingen, Noordwijk, Velsen en Julianadorp. Maar was het in 1982 nog een 'karavaan tegen kernenergie', nu is het de 'Energiekaravaan' die wat wil vertellen over de energieproblematiek. “Wat is het 'probleem' van de energieproblematiek? U merkt ook wel dat de energieprijzen de pan uit rijzen (en de inkomens en uitkeringen dalen). De kerncentrales in Dodewaard en Borssele zijn nog steeds open; erger nog, je hoort steeds meer over plannen voor nieuwe kerncentrales.” Ernstige zaken luchtig gebracht. Want “niks geen lange verhalen, hoorzittingen en informatieavonden. Want laten we wel wezen: het is en blijft vakantie. Daarom muziek in plaats van een praatje, theater in plaats van een speech, een aantrekkelijke tentoonstelling in plaats van een gortdroge informatieavond. U kunt zich vermaken met het 'Spel zonder Atomen' en daarna lekker uitrusten op een gezellig terras.”
Manifestatie: geen nieuwe kerncentrales
Nadat er een aantal jaren geen grote manifestaties cq. demonstraties van de antikernenergie beweging zijn geweest, is deze in Emmeloord weer de eerste. Alhoewel de Brede Maatschappelijke Discussie duidelijk maakt dat een meerderheid tegen kernenergie is, is het ook al bekend dat het kabinet Lubbers-I toch van plan is nieuwe kerncentrales te bouwen. Tegen deze plannen is er een nieuw samenwerkingsverband ontstaan van allerlei milieu-, antikernenergie groepen en politieke partijen. Eén van de eerste daden van dit Landelijk Platform tegen Kernenergie is het, in samenwerking met de plaatselijke groepen, organiseren van deze manifestatie. Emmeloord is één van de mogelijke vestigingsplaatsen voor kerncentrales.
Op de manifestatie, met een nogal reünieachtige sfeer, komen ruim 7000 mensen. Minder dan gehoopt en begroot, zodat er een flinke schuld overblijft.