29 januari 1987: Bijscholingsmateriaal voor personeel kerncentrale
|
Zoeken: tegen, Den Haag
Uitkomsten
Neptunus in de hofvijver
Neptunus bezoekt in een Greenpeace rubberboot de Hofvijver in Den Haag. Hij protesteert daarmee tegen de geplande dumpen van radioactief afval in de oceaan. Neptunus, de god van de zee, overhandigd Tweede Kamervoorzitter Dolman ook 154.000 handtekeningen, het resultaat van een door Greenpeace gestarte handtekeningenactie tegen de dumpingen.
De Wraak van Jonkheer de Brauw
Zonder twijfel de meest spraakmakende antikernenergie actie uit de periode na Dodewaard '81, vindt plaats in de nacht van 20 op 21 juni in Den Haag. In het ministerie van economische Zaken wordt ingebroken op de afdeling van 't Directoraat-generaal voor Energie.
Zes postzakken papier 'verhuizen', zakken vol dossiers, brieven, notulen, notities, agenda's, etc. De groep die de diefstal pleegt noemt zich 'De Wraak van Jhr. Mr. De Brauw', naar de voorzitter van de stuurgroep die de Brede Maatschappelijke Discussie organiseerde. De Brauw had zich 'teleurgesteld' uitgelaten toen bleek dat het kabinet, ondanks de duidelijke uitslag van de BMD, van plan was om kerncentrales te gaan bouwen.
Een paar dagen na de inbraak komt al de eerste onthulling: de kernenergielobby pleit voor deelneming in de bouw van een tweede snelle kweekreactor. Als er niet snel een positief besluit daar over genomen wordt, zal de nucleaire industrie orders mislopen voor onderzoek en bouw. Hoewel het kabinet dit voorstel liever niet in de Tweede Kamer aan de orde stelt, een meerderheid is waarschijnlijk tegen, reserveren ze al wel geld voor een onderzoeksprogramma en zetten daarmee de Kamer buitenspel.
Uit de volgende serie documenten (gepubliceerd in Bluf! 11-7) blijkt dat de minister van Economische Zaken Van Aardenne en Van Agt, de Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant, onderling al hebben besloten dat de nieuwe kerncentrales in Borssele en Moerdijk gebouwd zullen worden. De Vereniging Milieu Defensie eist naar aanleiding hiervan de heropening van het Kamerdebat over de bouw van nieuwe kerncentrales, omdat deze brief nog vóór dat debat is geschreven en goedgekeurd werd door Van Aardenne. CDA en VVD vinden de uitlatingen weliswaar ongelukkig, maar zien geen aanleiding in heropening.
In hetzelfde nummer van Bluf! een onthulling over een 'blanco-cheque' van Van Aardenne aan de Hoogovens-dochter Aldel: f 500.000.000,- extra steun en de garantie dat de kosten van een eventuele sluiting door de staat betaald zullen worden. Van Aardenne bijt vervolgens van zich af, door het publiceren van de gestolen stukken een 'schandelijke zaak' te noemen: "Ik meen dat de kranten er goed aan hadden gedaan als ze dat materiaal niet gepubliceerd hadden (...) Het is een aansporing om meer Watergate's in Nederland te krijgen en dan heb je mooi nieuws."[NRC, 12 juli 1985] Hiermee te kennen gevend dat hij van nog meer geheimen weet die het daglicht niet kunnen verdragen. Ondertussen wordt door de officier van justitie meegedeeld dat men maatregelen overweegt tegen het weekblad Bluf!, omdat ze, onder de kop 'Inbreken kan iedereen', de namen, adressen en vakantieperiodes publiceert van hoge ambtenaren. Begin '87(!) wordt de drukker van dat Bluf!-nummer verantwoordelijk gesteld voor die uitgave, omdat ze niet kunnen zeggen wie verantwoordelijk is voor het desbetreffende nummer.
Tot in het Algemeen Dagblad aan toe verschijnen ingezonden brieven waaruit duidelijk blijkt dat de inbraak bij E.Z. weliswaar afgekeurd wordt, maar dat men nog veel verontrustender vindt dat er inbraken voor nodig zijn om geheime afspraken aan het licht te brengen. Door D'66 wordt het aftreden van Van Aardenne geëist, maar dat gaat niet door, al is 57% van de Nederlandse bevolking het met deze eis eens. Uit diezelfde enquête blijkt dat 58% tegen de bouw van nieuw kerncentrales is en maar 26% vóór.
De derde serie onthullingen (gepubliceerd 25-8) gaan over pogingen om de inspraak procedures te vermijden/versnellen met de betrekking tot de bouw van kerncentrales. Daarbij wordt het duidelijk dat de voorlichters in het rondreizend PKB-circus (Planologische Kern Beslissing) van 2 t/m 6 september, f 1500,- per avond (exclusief reis- en verblijfkosten) verdienen. Hoewel Winsemius (de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer) blijk gaf van zijn ontsteltenis dat hij was gepasseerd in afspraken tussen staatssecretaris Van Amelsfoort en het Industrie en Havenschap Moerdijk over het afslaan van afval aldaar, wordt uit vertrouwelijke notities duidelijk dat hij van die afspraken wel degelijk op de hoogte was en dat zelfs een gedeelte van het geld (20 miljoen) van zijn ministerie afkomstig is.
Verder gaan er nog onthullingen over de gasprijzenpolitiek, de aanbeveling om meer aardgas te exporteren omdat dat de komst van meer kerncentrales noodzakelijk maakt, en over de afspraken rond de orders voor de nieuwe centrales met Frankrijk, die bereid zouden zijn het afval uit Borssele en Dodewaard op te slaan. Die geheime contacten zijn echter door het uitstellen van de bouw in verband met Tsjernobyl (april '86) afgebroken, aldus een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken later.
Door de inbraak is heel wat smerigheid boven tafel gekomen en dat heeft de antikernenergie beweging ongetwijfeld een flinke impuls en de atoomlobby een flinke deuk opgeleverd.
De onthullingen in Bluf!
Bluf! 176, 27 juni 1985
"De Wederopstanding van Jonkheer De Brauw"
Het hoe en waarom van de actie en de eerste onthulling: het kweekreactor-project
Bluf! 178, 11 juli 1985
'Inbreken kan iedereen'
De minister van Economische Zaken Van Aardenne en Van Agt, de Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant, blijken onderling al te hebben besloten dat de nieuwe kerncentrales in Borssele en Moerdijk gebouwd zullen worden
Bluf! 183, 15 augustus 1985
Atoomlobby-uitspraken in geheime afspraken over inspraak.
Pogingen om de inspraak procedures te vermijden/versnellen met de betrekking tot de bouw van kerncentrales
Bluf! 187, 12 september 1985
'Wie afval dumpt kan stront krijgen'
Winsemius (de minister van VROM) speelt de brave onschuldige minister. Uit vertrouwelijke notities wordt duidelijk dat hij van afspraken over afvalopslag in Moerdijk wel degelijk op de hoogte was en dat zelfs een gedeelte van het geld (20 miljoen gulden) van zijn ministerie afkomstig is.
Bluf! 190, 3 oktober 1985
'Wat is met het gezag?'
Over de gigantische voordelen die de 'heren Van Aardenne en (topambtenaar) Verberg' de grootverbruikers op hun elektriciteitsrekening willen gunnen.
Bluf! 194, 7 november 1985
'Zeer geheim'
Uitkeringen worden gekort en de gezondheidszorg moet maar inkrimpen. Maar miljarden worden uitgegeven voor nieuw wapentuig en ook het repressie-apparaat kan rekenen op geld. Dat de honger van het bedrijfsleven nog lang niet is gestild blijkt uit deze onthullingen.
Bluf! 196, 21 november 1985
'De wraak van jhr. mr. De Brauw prijst af'
Het aardgas is voor de kleinverbruiker onbetaalbaar geworden. Er profiteren duidelijk andere groepen mensen van dat goedkoop uit de grond gehaalde gas. De Wraak zocht voor je uit wie.
Bluf! 221, 15 mei 1986
'Geloof ze niet!'
Publicaties over Borssele, Siemens, Candu en Ballast Nedam, maar speciale aandacht voor de Franse nucleaire bedrijven en het arme China
Bluf! 221, 15 mei 1986
'De Wraak van justitie'
Justitie start een gerechtelijk vooronderzoek tegen Bluf!. Maar omdat dat geen rechtspersoon is wordt de drukker ('Raddraaier') aangepakt. De achtergronden.
Bluf! 226, 19 juni 1986
'Onderzoeken kan iedereen'
Korte geschiedenis en analyse van de atoomlobby en kernenergie in Nederland
Protest tegen hogere toegestane stralingsnormen
Onder het motto "Bloot staan aan stralingsgevaar, dat nooit", protesteert een groep vrouwen tijdens een vergadering van de Kamercommissie voor Milieu tegen de nieuwe toelaatbaar geachte stralingsnormen. Er komt veel kritiek op die normen, omdat ze driekwart jaar na het ongeluk in Tsjernobyl flink verhoogd worden.
Petitie voor ambassade Sovjet Unie
Bij de ambassade van de Sovjet Unie in Den Haag wordt een groot bord geplaatst en een petitie aan geboden. Hiermee wordt geprotesteerd tegen het voortgaande kernenergieprogramma en het inzetten van dwangarbeiders uit de Baltische staten bij schoonmaakwerkzaamheden in Tsjernobyl. Uit de petitie: "In Tsjernobyl bestaat oorlogsrecht. Dat betekent dat militaire rechtbanken over leven en dood beslissen. Bij verzetshandelingen zoals stakingen, kunnen doodvonnissen worden opgelegd en direct voltrokken. Een technologie die tot dergelijke uitwassen leidt, is onmenselijk en volstrekt af te wijzen". Ook de Nederlandse kerncentrales zijn onveilig en moeten, volgens de actievoerders/sters, direct gesloten worden.
Topnux-conferentie
Een meerdaags bijeenkomst (genaamd 'Topnux') georganiseerd door de European Nuclear Society (een lobby club van kernenergievoorstanders en mensen uit de nucleaire industrie), vindt plaats in het congresgebouw in Den Haag. Het begint met een congres. Het LPTK (Landelijk Platform Tegen Kernenergie, een samenwerkingsverband van zo'n 15 maatschappelijke en politieke groeperingen) organiseert een picketline waar 50 mensen aan mee doen. De politie is massaal aanwezig, maar de meeste bezoekers zijn al heel vroeg het gebouw binnen geloodst. Er is nog een persconferentie waar een nieuwe brochure ('Het dossier kernenergie kan gesloten worden') wordt gepresenteerd en waar Tsjechische activisten informatie geven over de pogingen van de westerse nucleaire industrie vaste voet aan de grond te krijgen in Oost-Europa.
Een affiche, gemaakt ter herinnering aan de ramp in Tsjernobyl, wordt landelijk door meer dan 60 groepen verspreidt en geplakt
Sinterklaas en Kerstman kopen niets van Siemens
Om tegen de betrokkenheid van Siemens (via haar dochter Kraftwerk Union) bij de bouw van de kerncentrale in Mochovce (Slowakije) te protesteren wordt een internationale kerstboycot van Siemens producten afgesproken. Bij het Nederlandse hoofdkantoor van Siemens in Den Haag komen een tiental Sinterklazen en 'gewone' consumenten hun gekregen cadeaus terug brengen. Een aantal Kerstmannen belooft geen cadeaus van Siemens te kopen. Het personeel is verbaasd, maar ziet de grap er wel van in als ze het stencil met uitleg lezen. De beveiliging en de directie heeft minder gevoel voor humor en een gesprek is onmogelijk.
Internationale actiedag tegen K2/R4
In totaal 36 landen wordt tegelijkertijd geprotesteerd tegen de plannen van de EBRD (de Oost-Europa bank) om Oekraïne geld te lenen voor de bouw van twee nieuwe kerncentrales. De campagne tegen K2/R4 (de namen van de centrales: Khmelnitsky-2 en Rovno-4) loopt al jaren. In Den Haag wordt bij het Ministerie van EZ actie gevoerd. Mensen van A Seed, Both Ends, Laka en WISE, gekleed in stralingspakken hangen voor de ingang van EZ een groot spandoek (“Geen cent voor Tsjernobyl 2”) en aan een waslijn 75 argumenten tegen de bouw van de kerncentrales.
Kaarten tegen HFR-splijtstof in ongeschikt opslaggebouw
Greenpeace biedt minister van EZ Jorritsma in Den Haag 7.000 protestbriefkaarten aan omdat ze toestemming heeft gegeven brandstof uit de reactor in Petten bij de Covra in Borssele op te slaan. De opslag zal gaan gebeuren in een loods voor laag- en middel radioactief afval. De opslagbassins bij de HFR in Petten zijn overvol omdat de Verenigde Staten weigert de splijtstofstaven terug te nemen. De VS vindt al heel lang dat de HFR om moet schakelen op een andere splijtstof en om nu de druk te verhogen nemen ze de brandstof (die in het verleden door hen geleverd is) niet terug. Als de opslag van de splijtstof niet bij de Covra toegestaan zou worden, zou de HFR op termijn dicht moeten.
Meer kernafval door langer open blijven Borssele
Op Prinsjesdag wordt in Den Haag de manifestatie ‘Keer het Tij’ gehouden. Doel er van is om te protesteren tegen allerlei plannen van het nieuwe rechtse (CDA, VVD, LPF) kabinet, zoals: meer wegen, restrictiever immigratiebeleid en het langer open houden van de kerncentrale in Borssele. WISE protesteert hier tegen en laat in het kader van haar campagne tegen Essent (voor de helft eigenaar van Borssele) ‘radioactief afval’ begraven. Afval dat zal ontstaan door het langer open houden van de kerncentrale.
Greenpeace boos: radioactief afval in Hofvijver
In ongekend sterke bewoordingen ("energiebeleid kabinet rampzalige draaikonterij") typeert Greenpeace het beleid van dit kabinet. Vlak voor het kamerdebat over de sluiting van Borssele, en nadat D66 gezegd heeft akkoord te gaan met langer open houden, gooit de actiegroep 200 vaten met 'kernafval' in de Hofvijver, vlakbij de Tweede Kamer. "Dit kabinet, inclusief D66 dat zegt tegen kernenergie te zijn, doet net of het openhouden van kerncentrale Borssele weinig nadelen heeft, omdat de reactor er nu eenmaal toch al staat. Maar kernenergie is nooit veilig," aldus Greenpeace. "Borssele produceert elke tien jaar 200 afvalvaten met hoogradioactief afval. Alleen daarom al is kernenergie nooit een oplossing voor klimaatverandering. Daarnaast zijn er de veiligheidsrisico’s. Borssele is met haar 32 jaar al één van de oudste kerncentrales ter wereld en kerncentrales zijn een gevaarlijk zwakke plek voor terrorisme." Kamerleden en andere belangstellenden krijgen door Straattheater Bries11 een nota overhandigd over 'het kind van de rekening' van kernenergie. Vooral D66 -'windvaan inzake Borssele'- krijgt er van langs.